Frits heeft de dementie, en hij zegt het woord vaak; “Sorry”. Het zegt het als hij het bestek niet goed op tafel legt. Hij zegt het als hij de vaatwasser leegt, en hij het servies op een andere plek opbergt. Hij zegt het als hij ’s ochtends checkt welke route hij moet fietsen om naar de biljartclub te komen. En hij zegt omdat hij hulp nodig heeft met aankleden.
Greet vindt het nu wel lastig, al dat ge-sorry van haar man. Vorige week was ik gespreksleider van een mantelzorggroep, waar Greet ook aan deelnam. Hier vertelde zij hoe vaak hij sorry zegt en wat dit met haar doet: Ze wordt er ongeduldig van. Natuurlijk vindt ze het ook erg sneu dat hij zo onzeker is, maar het vraagt ook veel van haar.
Afhankelijk.
De meeste mantelzorgers beaamden dit; Een onzekere partner hebben met dementie, is verdrietig voor de persoon zelf, maar vraagt ook van de mantelzorger oplettendheid en energie. Of zoals zij zeiden: Onze partners veranderen van onafhankelijkheid naar afhankelijkheid. Het is inleveren voor hen en meebewegen voor ons.
De verhalen kwamen los. Over samen op vakantie gaan, feestjes, verjaardagen. Alles verandert. De mantelzorger is alert, beweegt mee, lost op en zorgt voor structuur. Lukt het nog, een feestje of op vakantie? Partners met dementie genieten, maar soms ook niet. Kunnen ook op hun tenen lopen in een vreemde omgeving met andere (of veel) prikkels. De mantelzorger doet er alles aan om te zorgen voor een geslaagd moment. Uiteindelijk gaan zij zelf bek af huiswaarts.
Gelijkgestemden.
In deze lotgenotencontactgroep kunnen ze hun ervaringen delen. Er gaan tips over en weer. Men heeft begrip voor elkaars situatie en dit zorgt voor herkenning en erkenning. Het proces dementie verandert er niet door, maar oh wat is het fijn om even onder gelijkgestemden je hart te kunnen luchten.
Iedere mantelzorger ziet de onzekerheid en achteruitgang van zijn/haar partner. En ieder mantelzorger probeert hier een weg in te vinden, op zijn of haar manier. Greet heeft inmiddels ook een manier ontwikkeld. Als Frits weer eens “sorry” zegt, probeert zij hem gerust te stellen door haar man te sussen met een: “Je hoeft niet telkens sorry te zeggen”. Waarop Frits weer….”sorry”….zegt.
Niet erg.
Wat gebeurt hier nu? Met alle goede bedoelingen probeert Greet hem te laten merken dat het niet erg is. Maar Frits vindt het wél erg dat hij “foutjes” maakt of Greet tot last is. Zijn natuurlijke reactie is zich dus verontschuldigen, dat rolt er vanzelf uit. Eigenlijk zegt hij: Sorry dat ik ben zoals ik nu ben. Sorry dat ik niet meer de Frits ben die onafhankelijk is. Sorry dat jij zo druk bent met mij.
Mijn tip naar Greet was: Laat hem lekker “sorry” zeggen. Geef hem even een knuffel, een hand op zijn schouder. Geef complimenten als iets goed gaat, of om de fijne persoon die hij is. Maar laat hem vooral “sorry” zeggen. Anders verontschuldigd hij zich daarna al weer voor zijn ge-sorry en voelt hij zich steeds meer wegglijden naar beneden. Een ingewikkeld proces, zorgen voor iemand met dementie. Maar door ervaringen te delen en samen op zoek te gaan andere inzichten mogelijkheden, maak je het misschien toch nog iets dragelijker samen.
Oog voor medemens.
Vind je het fijn om deze blog te lezen, herken je deze situatie of wil je nu wel meer weten over dementie? Met Brein inzicht probeer ik door middel van mijn trainingen, workshops en lezingen dementie begrijpelijker te maken. De deelnemers zijn altijd geraakt en verrast door de manier waarop ik hen meeneem hierin. Open, begrijpelijk, en niet te zwaar, maar wel met oog voor hun verhaal of vragen. Soms een lach, soms een traan, soms kippenvel. Want dementie raakt.
Neem gerust contact op met mij voor de mogelijkheden. Ik geef trainingen aan diverse groepen; want… niemand is het zelfde!
Hartelijke groet, Heidi Nusselder
heidi@breininzicht.com